.png)
Dit artikel bespreekt osmose bij boten en jachten.
FRP is het perfecte materiaal voor jachten en plezierboten (maar wel kans op osmose)
GRP, Glass Reïnforced Plastic, of eigenlijk beter FRP (Fibre Reïnforced Plastic) is waarschijnlijk het meest perfecte materiaal om boten mee te bouwen: het is licht, tamelijk sterk, relatief goedkoop in fabricatie, we kunnen er de meest fantastische vormen mee maken en er is weinig onderhoud aan. Toch is het niet allemaal rozengeur en maneschijn. Een aantal vochtmetingen kunnen namelijk een paniekerige reactie bij eigenaren van boten teweegbrengen wanneer osmose wordt vastgesteld.
Bovendien circuleren zelfs na 50 jaar sinds dit materiaal gebruikt wordt in de scheepsbouw, nog steeds de meest uiteenlopende misvattingen over osmose bij boten en jachten, zelfs bij ‘specialisten’.
Wat is osmose eigenlijk?
Osmose is, eenvoudig uitgedrukt, de overgang van een vloeistof door een membraan dat een beetje doorlaatbaar is naar de andere kant van het membraan waar een andere vloeistof is.
Dit fenomeen gebeurt in een bepaalde richting: van deze met de minste dichtheid naar deze met de grootste dichtheid. Bomen gebruiken deze methode om water op te ‘zuigen’.
In dit artikel bekijken we FRP en water. Het ‘membraan’ in dit geval is gelcoat of epoxy verf. Beide materialen laten water door.
Hoe osmose ontstaat op rompen van boten en jachten
We stellen echter heel vaak vast dat kleine delen polyester niet perfect zijn uitgehard (dit kan gebeuren door te vlug de ‘mix’ aan te brengen bijvoorbeeld) en dat er zich bovendien kleine luchtbelletjes blijken te bevinden in de polyester (die worden er normaal met een rolletje uitgeduwd bij de constructie). Als deze niet goed gebonden producten met water in contact komen, gaan die producten zich binden met het water en ontstaat er een zure oplossing, die dichter (meer geconcentreerd) is dan het oorspronkelijk product en die dus op zijn beurt veel meer water gaat ‘opzuigen’.
De boot laten drogen tegen osmose is zinloos
Gewoon ‘drogen’ is zinloos in dit geval. Het water heeft zich gebonden en een ander product gemaakt, dat gewoonweg niet uitdroogt. De door osmose gevormde producten moeten weg. Daarom is spoelen noodzakelijk, alsook het ‘bevrijden’ van te grote spots met vloeistof (door wegslijpen bijvoorbeeld).
Osmose bij boten en jachten heeft een zelfversterkend effect
Gebeurt dit niet, gaat het osmoseproces voort en versterkt het zichzelf, de druk neemt toe en er ontstaan blaasjes. Dit vormt nog steeds geen groot probleem voor het schip. De blaasjes vormen zich meestal net achter de gelcoat en die heeft op zich weinig met de sterkte van de romp te maken.
Maar nu komt de kat op de koord: als het laminaat van de FRP op bepaalde plaatsen niet genoeg hars bevat, kan de druk veroorzaakt door de osmose, het laminaat verzwakken door de verschillende lagen te scheiden. En dan wordt het gevaarlijk omdat de rompsterkte zo gecompromitteerd wordt. Dit kan zeer desastreuze gevolgen met zich meebrengen.
En nu? Geen paniek, in de meeste gevallen zijn oplossingen mogelijk indien niet te lang gewacht wordt. Hoe langer het osmoseproces onbehandeld blijft, hoe groter de kosten van herstelling. Vergeet niet dat het osmose proces NIET omkeerbaar is.
Wees er tijdig bij om problemen met osmose te voorkomen
We adviseren daarom, zeker bij boten ouder dan 10 jaar, om regelmatig de romp te laten bekijken door een yacht surveyor teneinde vast te stellen in welk stadium de boot zich bevindt. De kost van een korte inspectie is verwaarloosbaar in vergelijking met de kosten voor reparatie indien te lang gewacht wordt.
Waarom een surveyor via BYSC? Een survey van BYSC is neutraal terwijl een andere firma altijd de raad zal geven die hen zelf, en niet noodzakelijk u, het beste uitkomt.
Lees ook: de BYSC diensten in osmose